De duivel
In een kerkdienst, die ik online volgde, ging het pas weer ‘ouderwets’ over de duivel. Het voelde bij mij alsof ik in een dienst van een Haagse charismatische kerk was terechtgekomen. De duivel werd later gekoppeld aan allerlei zaken die je weghouden van het goede leven met Jezus, zoals porno en telefoonverslaving.
Maar het bleef bij mij wel een beetje rondzingen. Als je zoals ik, niet in de duivel gelooft, kun je dan wel in God geloven. Nu kun je over het geloof in God ook het nodige zeggen, maar laten we het voor nu eerst maar eens over de duivel hebben. En dan is het altijd hoe spreekt de bijbel erover. De crusiale vraag van mij: is de duivel een eigen persoon (autoriteit) met eigen intelligentie of is het woord gekoppeld aan bestaande aardse zaken, zoals ‘boze’ ideeën, systemen, ideologieën, machten en de mensen die deze belichamen.
Maar het bleef bij mij wel een beetje rondzingen. Als je zoals ik, niet in de duivel gelooft, kun je dan wel in God geloven. Nu kun je over het geloof in God ook het nodige zeggen, maar laten we het voor nu eerst maar eens over de duivel hebben. En dan is het altijd hoe spreekt de bijbel erover. De crusiale vraag van mij: is de duivel een eigen persoon (autoriteit) met eigen intelligentie of is het woord gekoppeld aan bestaande aardse zaken, zoals ‘boze’ ideeën, systemen, ideologieën, machten en de mensen die deze belichamen.
Daarnaast kun je ook nog denken aan het kwaad dat je overkomt zoals natuurgeweld en ziekte. Komt dit dan uit de hand van God als onderdeel van de schepping of toch van een andere macht. Hierbij kan het natuurlijk weer zijn dat de mens de schepping heeft aangetast door een foute keuze bij het begin (de zondeval).
Welke woorden zijn in gebruik:
Duivel (35x: Mattheus, Lucas, Johannes, Handelingen, Brieven, Openbaring)
Satan (50x: 1 Kronieken 21:1, Job, Psalm 109:6, Zacharia, Marcus en verder zie Duivel)
Slang 1 (64x: Genesis (5), Exodus, Numeri, 2 Kon. 18:4, Job, Psalmen, Spreuken, Prediker, Jesaja,
Jeremia
Slang 2
Draak
Beest (30x Openbaring)
Demon(en)
Boze (37x Richteren 9:23, 1 Samuel, Esther 9:25, Psalm 140:9&12 en zie Duivel excl. Openbaring)
Welke verhalen:
De slang in de hof
Job
Jezus in woestijn
Petrus
Job
Jezus in woestijn
Petrus
Openbaring
Efeze 6:11 Bekleed u met de hele wapenrusting van God, opdat u stand kunt houden tegen de listige verleidingen van de duivel. 12. Want wij hebben de strijd niet tegen vlees en bloed, maar tegen de overheden, tegen de machten, tegen de wereldbeheersers van de duisternis van dit tijdperk, tegen de geestelijke machten van het kwaad in de hemelse gewesten.
De vraag is nog wel wat bedoelt Paulus hier met hemelse. Verder induiken....
1 Petrus 5:8 Wees nuchter en waakzaam; want uw tegenpartij, de duivel, gaat rond als een brullende leeuw, op zoek naar wie hij zou kunnen verslinden.
9. Bied weerstand aan hem, vast in het geloof, in de wetenschap dat hetzelfde lijden ook aan al uw broeders in de wereld opgelegd wordt.
Waaraan denkt Patrus hier? Lijkt de vervolgingen te zijn onder de Romeinen. Ook nog uitzoeken...
Voorlopige conlusie: de duivel of satan speelt een geringe rol in de bijbel. Op essentiële plaatsen komt het woord niet voor. Er worden vaak mensen en menselijke systemen mee bedoeld.
Het wegredeneren is dus niet wat van ons gevraagd wordt. Wel de context schetsen waarin we de woorden gebruiken. Om (jonge) mensen angst aan te jagen met het doel dat ze gaan geloven is ronduit schadelijk.
Maak ze wel bekend met de bijbelverhalen en leg uit wat de rol van de duivel of satan is in het verhaal.
Verder lezen:
Karl Barth [1]
Na de bevrijding wil Barth zo snel mogelijk het verslagen Duitsland te hulp schieten. Op zijn eerste reis door Duitsland ontbreekt de kritische noot echter niet.Het valt hem op dat velen erover spreken dat ze in de oorlogsjaren de demonen recht in de ogen hebben gezien. Daarop zegt Barth: ‘Waarom hebben jullie het altijd over demonen. Waarom zeggen jullie niet: we zijn politieke dwazen geweest?’
====
Zijn uitgangspunt is daarbij dat God in Christus het heil van de wereld voor ogen heeft en dat Jezus de Boze overwonnen heeft: Wij kunnen het bereik van het Boze geen zelfstandigheid toekennen. In Jezus Christus kunnen wij het boze slechts als overwonnen, wijkend en vluchtend en als opgeheven beschouwen.
Zijn uitgangspunt is daarbij dat God in Christus het heil van de wereld voor ogen heeft en dat Jezus de Boze overwonnen heeft: Wij kunnen het bereik van het Boze geen zelfstandigheid toekennen. In Jezus Christus kunnen wij het boze slechts als overwonnen, wijkend en vluchtend en als opgeheven beschouwen.
====
In het gesprek met evangelischen wordt duidelijk, dat er wel overeenstemming is over God, de hemel en het werk van Christus, maar niet over de duivel en de hel.
Een fraaie illustratie hiervan vinden we bij de ontmoeting die Barth had met Billy Graham. Het was een zeer aangename kennismaking, totdat Barth Billy Graham hoorde preken: Dat was een geknal van pistolen.... Dit was prediking van de wet en niet een boodschap waar je blij van wordt. Hij jaagt de mensen schrik aan. Dreigen, ja, dat maakt altijd indruk. Mensen willen liever bedreigd worden, dan dat ze blij gemaakt worden. Hoe meer bij hen de hel wordt opstookt, des te sneller komen ze naar voren. Maar ook een dergelijk resultaat rechtvaardigt zo’n boodschap niet. Je mag van het evangelie geen wet maken, je mag het niet als koopwaar aan de man brengen... We moeten de Heer vrij laten zelf zijn werk te doen.
Barth weigert de wereld in te delen in bekeerden en niet-bekeerden en heeft als gevolg daarvan een fundamenteel andere grondhouding ten opzichte van veel evangelischen.
In het gesprek met evangelischen wordt duidelijk, dat er wel overeenstemming is over God, de hemel en het werk van Christus, maar niet over de duivel en de hel.
Een fraaie illustratie hiervan vinden we bij de ontmoeting die Barth had met Billy Graham. Het was een zeer aangename kennismaking, totdat Barth Billy Graham hoorde preken: Dat was een geknal van pistolen.... Dit was prediking van de wet en niet een boodschap waar je blij van wordt. Hij jaagt de mensen schrik aan. Dreigen, ja, dat maakt altijd indruk. Mensen willen liever bedreigd worden, dan dat ze blij gemaakt worden. Hoe meer bij hen de hel wordt opstookt, des te sneller komen ze naar voren. Maar ook een dergelijk resultaat rechtvaardigt zo’n boodschap niet. Je mag van het evangelie geen wet maken, je mag het niet als koopwaar aan de man brengen... We moeten de Heer vrij laten zelf zijn werk te doen.
Barth weigert de wereld in te delen in bekeerden en niet-bekeerden en heeft als gevolg daarvan een fundamenteel andere grondhouding ten opzichte van veel evangelischen.