Wonderen in verhalen en brieven


Het gaat in dit item over de betekenis van wonderen in de bijbel.
Deze komen vaak voor: soms is het het een natuurwonder (lopen over water) en soms een lichamelijk wonder (blinde gaat zien).
Veel mensen in de christelijke kerk vinden het lastig om een letterlijke lezing van de wonderen los te laten. De wonderen zijn een bewijs voor God en Jezus als Zoon Van God. Deze 'Goddelijke Kracht' wordt dan ook nog aan de leerlingen overgedragen d.m.v. de Heilige Geest.
De wonderen laten zich tegenwoordig niet meer zo eenvoudig zien. Als argument wordt dan vaak gegeven dat het destijds nodig was om het geloof in Israël en later in de hele wereld verspreid te krijgen en dat was later niet meer nodig.
Het geloof in wonderen (vooral genezingen) is de laatste tijd wel in opkomst, maar dit kan mij niet zo overtuigen (zie pagina over gebedsgenezing).

Het wonderverhaal is wel heel belangrijk, omdat daarmee m.i. iets verteld wordt dat daadwerkelijk is gebeurd. Er is een wonder gebeurd, alleen dat is niet een natuur of lichamelijk wonder, maar dat mensen worden bevrijd, op hun voeten worden gezet, weer kunnen leven.
Het wonder zelf is dus een literaire constructie.
Een onderbouwing daarvoor geef ik hieronder:

1. Wonderverhalen in de bijbel zijn niet uniek
Ook in andere culturen en religies komen ze voor (Bijbel in 1000 seconden - Wonderverhalen).
Het wonderverhaal wordt gebruikt om een bijzondere afkomst te beschrijven. Het wordt gebruikt voor ‘goden’, koningen en andere belangrijke personages.
Waarom de verhalen in de bijbel wel letterlijk lezen en die in andere culturen niet?

2. Wonderen in de verhalen van de bijbel worden anders beschreven dan in de brieven van de bijbel.
Onder de verhalen worden de 4 evangeliën, handelingen en openbaring verstaan.
In de verhalen is het een echt letterlijk wonder. In de brieven worden wonderen echter niet letterlijk beschreven. Het lijkt erop dat wonderen in de verhalen een literaire functie hebben. De wonderen zijn dus niet direct ‘letterlijk’ op te vatten, maar worden gebruikt om het wonderbaarlijke gebeuren te beschrijven.
Het is de uitdaging om opzoek te gaan wat nu dat wonderbaarlijke gebeuren is.

Zo zal Paulus de letterlijke opstanding in een brief benoemen, maar heeft het niet over het lege graf, zoals we dat in de evangeliën tegenkomen (hoewel divers, zie Opstandingsverhalen).
Lammen, blinden en doden zijn uitdrukkingen voor mensen, maar die worden wel wonderbaarlijk genezen. Ze gaan lopen, zien en leven. Dit als uitwerking van het visioen in Jesaja 35:5 Dan zullen de ogen van de blinden worden opengedaan, de oren van de doven zullen worden geopend. 35:6. Dan zal de kreupele springen als een hert, de tong van de stomme zal juichen.

Hieronder zijn alleen de brieven toegelicht, de ‘letterlijke’ wonderen uit de verhalen zijn alom bekend.
Er staat steeds hoe vaak een woord in de Verhalen of in de Brieven voorkomen.

wonder(en): 14xVerhalen en 4xBrieven
In de brieven geen uitleg wat een wonder inhield. 1x gaat het over de wonderen van satan.

blind(en): 47xVerhalen en 4xBrieven
Nergens een letterlijke uitleg van een blinde die gaat zien:

kreupel(en): 14xVerhalen en 1xBrief en in de brief wordt het figuurlijk gebruikt:
Hebreeën 12:13 en maak rechte sporen voor uw voeten, opdat wat kreupel is, niet wordt ontwricht, maar veeleer genezen wordt

dode(n):
120x in de verhalen 
13x in de Romeinen brief - strekking: wij mensen die dood waren zijn levend geworden.
11x in 1 Korinthe 15 brief - discussie over de opstanding na! dit leven.
22x in de overige brieven - ontwaak u die slaapt, sta op uit de doden.

Dit is nog wel een interessante zinnetje, wat betekent dat? Is het een verwijzing naar Elia en Elisa, maar niet naar recentere gebeurtenissen?
Hebreeën 11:35 Vrouwen hebben hun doden teruggekregen door opstanding uit de dood. Maar anderen zijn gefolterd en namen de aangeboden verlossing niet aan, opdat zij een betere opstanding verkrijgen zouden.

genezing(en): 5xVerhalen en 3x 1 Korinthe 15 brief
1 Korinthe 12:28 God nu heeft sommigen in de gemeente een plaats gegeven: ten eerste apostelen, ten tweede profeten, ten derde leraars, vervolgens krachten, daarna genadegaven van genezingen, vormen van hulpverlening, bestuurlijke gaven, allerlei talen.

Er staat verder niet uitgelegd, wat de genezingen zijn, maar zo spectaculair als in de verhalen zijn ze blijkbaar niet.

Het is geen hard bewijs, ook zeker geen ontkenning dat men in het vroege Christendom de verhalen niet letterlijk las. Dat laatste is nog heel gebruikelijk in vele Christelijke kerken.
De historische en literaire kritiek op de bijbel van de laatste eeuwen geeft echter aan dat er een verandering in dit soort denken moet plaatsvinden. 
Het blijven echter wonderen: lammen gaan lopen, blinden gaan zien en doden staan op (letterlijk).
Dat Jezus is opgestaan uit de dood, dient door een Christen ook letterlijk te nemen (dit is kern).
Alleen dode lichamen kunnen niet opeens weer gaan leven. Het opstandingslichaam van Jezus wordt door Paulus beschreven in 1 Korinthe 15.

Ps. Mocht iemand een tegenvoorbeeld in een brief vinden, schroom niet om het te delen.
Het gaat niet om gelijk krijgen, maar om iets te leren, waar je mee verder kunt.

Wat nu precies de betekenis is van de wonderen is een zoektocht. Het is het zorgvuldig lezen van de teksten en gebruik maken van een goede exegese.
In andere pagina’s zal dit verder worden uitgewerkt zie o.a.:

Het is hierbij vooral de bedoeling om de (is die er?) leessleutel te vinden. Er zullen altijd nog wel vragen onbeantwoord blijven. Hoe keken de hoofdpersonen uit het NT tegen de verhalen van het OT aan.
Het lijkt erop dat men de meeste verhalen wel letterlijk interpreteerden.
Ook latere kerkvaders hebben een voorkeur voor een letterlijke interpretatie, en namen hun toevlucht tot
de nu veel minder gangbare allegorische uitleg.