Wetenschap?
Indien men aangeeft heel bijbelgetrouw of bijbelvast te willen zijn, dan bedoelt men dat de bijbel historisch en letterlijk gelezen moet worden. Of de schrijvers van de bijbelverhalen ook die insteek hadden, en of er niet een hele periode van redactie overheen gegaan is, daar is volgens mij weinig aandacht voor.
Het geloof staat of valt met een rationele verklaring van de bijbel. Het moet kloppen want de bijbel is van kaft tot kaft historisch betrouwbaar. Gelukkig is er steeds meer aandacht voor de boodschap van de bijbel, de zaak waar het omdraait, de eenheid van compositie van de verhalen, dan alleen maar een historische opsomming van feiten. Die historische feiten blijken n.l. niet zo betrouwbaar te zijn.
Maar hoe zit dat met wetenschappelijke kennis? Zal met die kennis de bijbel ook moeten worden bestudeerd en uitgelegd, of laten we het maar links liggen:
Ik denk zelf dat de bijbel geen geschiedenisboek is, zoals wij dat van school kennen. Natuurlijk staan er verhalen in over het verleden, maar die hebben als doel om het geloof van Israël en de apostelen te verkondigen. Verhalen en gebeurtenissen uit het verleden worden daarvoor ‘in dienst’ genomen.
Indien je het letterlijk en historisch lezen durft los te laten, vallen deze verhalen op hun plek. Dan zie je dat de verhalen verbanden met elkaar leggen en uiteindelijk blijft de christelijke (kortste) boodschap “Jezus is Heer” staan. Je kunt de bijbel dan met nieuwe ogen en vooral oren van kaft tot kaft lezen (eigenlijk dus horen) en dan blijkt dat die betrouwbaarheid niet zit in historische gedeelte, maar in de boodschap die verteld wordt door Israël en de apostelen.
Dat geeft de nodige ontspanning in het gesprek over de bijbel met andersdenkenden.
Zie ook het artikel over atheïsme.
En een uitwerking zoals deze op MijnKerk.nl: twee scheppingsverhalen
Deze sites kunnen je verder helpen met vragen over geloof en wetenschap:
Onderstaande sites voeren een achterhoede gevecht, heel veel energie wordt daarin gestoken en het helpt niet om de bijbel beter te begrijpen:
Met kennis van de wetenschap kun je bepalen wat je wel en niet letterlijk moet nemen. Wat nu niet kan, kon vroeger ook niet.
Natuurwetenschap, bijbelwetenschap etc. kunnen echter nooit bewijzen dat de bijbel een getuigenis is van Gods woord gesproken in Israël en in Jezus.
Miskotte heeft het over kijken, zien en horen. De wetenschap helpt vooral bij het kijken naar de bijbel: wanneer zijn bepaalde teksten ontstaan, wat is de betekenis van de woorden, wat is de geschiedenis van het oude Israël en de buurlanden, welke archeologische vondsten ondersteunen de Bijbelse verhalen (of juist niet ;).
Bij het zien, komen we op het terrein van de (bijbelse) theologie, wat niet een exacte wetenschap is. Hoe staan de teksten met elkaar in verband, welke lijnen vallen er te ontdekken, wat zijn de grondwoorden (Bijbels ABC). Waar gaat het om in de tekst. Bij het zien, maak je gebruik van de kennis van het kijken. Bij het kijken wordt duidelijk dat Genesis 1 niet direct de bevindingen van de kosmologie, natuurwetenschappen en biologie onderschrijft. Bij het zien, gaat het b.v. over het verschil tussen licht en duisternis, dat wat gescheiden wordt en een benaming krijgt, de ontgoddelijking van de hemellichamen, die maar lampjes zijn. Het is theologie en de natuurwetenschap wordt bedankt voor hun inzicht, maar helpt nu niet.
Bij het horen komen we op het terrein van geloof. “Hoor Israël” is een belangrijke gebed van Israël, wat natuurlijk ook met luisteren en gehoorzamen te maken heeft.
Er is dus een grens, daar gaat ons ‘weten’ over in ‘geloven, hopen en liefhebben’. Uiteindelijk moet je deze geloofssprong wagen, maar niet zonder je verstand uit te schakelen!
Mocht je opmerkingen of aanvullingen hebben, mail dan naar modern.protestant@***gmail.com (zonder de ***).